Asbest, een serieus probleem waar verstandig mee omgegaan moet worden.
Een van onze kerntaken als woningcorporatie is dat onze huurders veilig kunnen wonen. En asbest in de woonsituatie is een risico. Als huisvester willen wij hier op een goede en normale manier mee omgaan. Maar wat is dat?
Graag wil ik u als bestuurder van Talis toelichten wat mijn motivatie is voor de oproep om normaal te doen over asbest.
Waar het begon
September 2012 hebben wij bij Talis te maken gehad met twee onverwachte, ingrijpende asbestsituaties. We hebben direct gehandeld. De woningen hoefden niet acuut ontruimd te worden. Argument van de GGD was dat het acuut uithuizen van bewoners een grotere negatieve impact voor de (mentale) gezondheid had, dan de bewoners nog een korte periode in de woningen laten wonen. Deze beslissing is belangrijk geweest voor de benadering van het gehele saneringstraject en voor het beperken van de overlast voor bewoners. Binnen drie maanden zijn vervolgens alle 125 woningen gesaneerd. Een heel intensieve periode. Vooral voor de betrokken bewoners, maar ook voor de medewerkers van onze eigen organisatie.
Het vervolg
Er is daarna in korte tijd veel gebeurd bij Talis op gebied van asbest. We hebben duidelijke keuzes gemaakt en ons hard gemaakt en ingespannen om onze kerntaak, veilig wonen, nog meer invulling te geven. Zo zijn ons asbestbeleid, de bijbehorende saneringsstrategie en de beheerplannen aangescherpt. Aansluitend hierop hebben we in 2013 de keuze gemaakt om 25 mio euro vrij te maken om in 10 jaar ons hele bezit asbestveilig te maken. Ook in de incidentbeheersing hebben we stappen gemaakt. Onverwachte situaties kunnen zich voor blijven doen, hoe scherp we ook zijn. Maar ze leveren geen paniek of vraagtekens meer op. We weten hoe te handelen.
En nu?
Als bestuurder blijven vraagstukken rondom asbest mij bezighouden. Zijn wel de juiste keuzes gemaakt? Als huisvester zijn wij en voelen wij ons verantwoordelijk voor veilig wonen. En asbest is een risico. Vanuit onze rol als huisvester, klinkt de keuze om 25 mio euro vrij te maken om alle Talis-woningen asbestveilig te maken dan ook als de enige juiste.
Maar als we spreken over veilig wonen, zijn er naast asbest, geen andere, grotere risico’s in en rond de woning die aandacht en investeringen vragen? En kunnen en mogen wij de afweging maken op basis van risicokans? We zijn een financiële gezonde corporatie, maar ook voor ons is 25 mio euro een grote investering. En dat betekent dat we andere dingen niet of in mindere mate kunnen. Bijvoorbeeld meer investeren in duurzaamheid om via energiebesparende maatregelen te zorgen voor lagere woonlasten voor onze huurders.
De afgelopen jaren merken we dat regelgeving en normering steeds strenger worden, en daarmee ook duurder om in niet-sloop situaties asbest te saneren. Een van de redenen voor scherpe regelgeving is de risico-regelreflex: de neiging van bestuurders om na een incident direct maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. Deze maatregelen blijken achteraf regelmatig duur en beperkt effectief te zijn.
Komen tot proportioneel asbestbeleid
In mijn zoektocht om te komen tot handvatten voor een redelijk asbestbeleid heb ik Ira Helsloot* gevraagd om een onderzoek uit te voeren. Het rapport ‘Inzichten in de omgang met het risico van asbest’ beschrijft wat op grond van de feitelijke risico’s van asbest een redelijke beleidsmatige omgang zou kunnen zijn, welke krachten het asbestbeleid hebben gevormd en nog steeds vormen en wat de mening van huurders is over wat een redelijke omgang met asbest is.
Tijdens het onderzoeksproces heeft een klankbordgroep, bestaande uit bestuurders en specialisten, gereflecteerd op de voortgang. Corporaties zijn immers één van de spelers die te maken hebben met asbestbeleid en –praktijk.
Normaal doen over asbest
Het vraagstuk hoe te komen tot redelijk asbestbeleid willen we als klankbordgroep op verschillende plekken en manieren bij belanghebbenden, beleidsvormers en beslissers onder de aandacht brengen. Ik hoop dat het rapport een bijdrage levert aan de discussie over de aanpak van asbest. Met als resultaat dat we normaal doen over asbest.
Met vriendelijke groet,
Ronald Leushuis
Raad van bestuur Talis
Inzichten in de omgang met het risico van asbest_rapport
Het onderzoeksrapport kunt u ook downloaden via www.crisislab.nl **. Als u meer wilt weten over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met ons via reactie@talis.nl.
*Prof. Dr. Ira Helsloot, Hoogleraar Besturen van Veiligheid, Radboud Universiteit, Nijmegen.
** Crisislab is de onderzoeksgroep die het onderzoek van de persoonlijke leerstoel Besturen van Veiligheid van de Radboud Universiteit ondersteunt.